کتاب
احوال و آثار نقاشان قدیم ایران و
برخی از مشاهیر نگارگر هند و عثمانی،
در سه جلد، نگارش محمدعلی کریمزاده تبریزی است که به ترتیب در سالهای
1363، 1369 و 1370 منتشر شده است...
نویسنده در این مجموعه، با بررسی متنهای
تاریخی و آثار هنری در دسترس، نامهای نگارگران، زرنگاران، تشعیرکاران و
... را به ترتیب حروف الفبا گرد آورده و شرحی دربارۀ آنها نگاشته است. ارائۀ زندگینامه و شرحی از آثار هنرمندان نگارگر در قالب فرهنگنویسی، امکان جستجوی سریع را فراهم میآورد. همچنین نویسنده دربارۀ افرادی که نامها یا القاب همانند دارند، در مدخلهای مربوط به آنان، توضیح روشنی آورده است تا از هرگونه اشتباه و سردرگمی خواننده جلوگیری شود.
جلد نخست از «آباقاآن میرزا» تا (الف) تا «غیاثی مُذَهِّب» (غ) را در بر میگیرد؛
جلد دوم با «فاتح چند» (ف) آغاز شده است و تا «محمد علیبن محرم یزدی» (م) ادامه مییابد؛
جلد
سوم دربردارندۀ شرح حالِ «محمدعلی مهاجر» (م) تا «یوسفبن یعقوب» (ی) است و
در بخش پایانه، برخی اسامی که در جلدهای پیشین از قلم افتاده، بهگونهای الفبایی افزوده شده است.
روی هم رفته، 1491 هنرمند در این مجموعه معرفی میشود.
همچنین در پایان هر جلد، تصویرهایی را از آثار برخی هنرمندان میبینیم. در
پایان جلد سوم، به پارهای دادههای مفید مانند سجع ویژه برخی هنرمندان (به
جای رقم نام)، معرفی مرقعات، اسامی پادشاهان ایران و هند و عثمانی و دورۀ فرمانروایی آنان اشاره شده است.
این کتاب را انتشارات مستوفی (لندن) به زبان فارسی منتشر کرده است.