پیدایی خط افق در نقاشی با نگاه به سفال‌نگاره‌های سلجوقی تا نسخه‌نگاره‌های ایلخانی

مقالۀ «پیدایی خط افق در نقاشی با نگاه به سفال‌نگاره‌های سلجوقی تا نسخه‌نگاره‌های ایلخانی» در نشریۀ هنرهای زیبا ـ هنرهای تجسمی دانشگاه تهران منتشر شد.

نویسنده: مریم کشمیری (استادیار گروه نقاشی دانشکدۀ هنر دانشگاه الزهرا)

نشریۀ هنرهای زیبا ـ هنرهای تجسمی، دورۀ ۲۸، مقالۀ ۲، صفحات ۹۸ تا ۱۰۹

تصویر ۶ مقاله) نقش خط افق در استقرار ترازهای بصری و بازنمایی ژرفا

بازنمایی فرۀ شاهانه (فرّ کیانی) در هنر ایران باستان؛ میراثی از سنت‎های هنری میان‎رودان (بین‎النهرین)

نخستین همایش دوسالانۀ بین‎المللی انجمن علمی باستان‎شناسی ایران: برهمکنش‎های فرهنگی، پیوست و گسست

تهران، دانشگاه تربیت مدرس

سیزدهم و چهاردهم آذرماه ۱۳۹۸

همانندی توصیف آناهیتا در اوستا با تندیس آتنای فیدیاس در یونان (ویدئوی سخنرانی)

مقایسه پوشش خدای‌بانوان در هنرهای باستانی (مطالعه موردی: آناهیتای اوستایی و آتنای آکروپولیسی)

مقایسۀ پوشش خدا‎بانوان در هنرهای باستانی (مطالعۀ موردی: آناهیتای اوستایی و آتنای آکروپولیسی)

مریم کشمیری (دکتری پژوهش هنر؛ نویسندۀ مسئول)

ابوالقاسم دادور (دکتری باستان‎شناسی)

نخستین کنفرانس ملی دوسالانه باستان‎شناسی و تاریخ هنر

دانشگاه مازندران/ اردیبهشت ۱۳۹۸

نقش‎های پارچه در شهریاری ساسانی برپایۀ گزارش عربی حمزۀ اصفهانی از نگاره‎های کتاب ملوک بنی‎ساسان

کتاب صور ملوک بنی‎ساسان در ردیف خدای‎نامه‎های پهلوی است که آن را تا سده‎های نخست اسلامی، رونویسی می‎کردند و گاه به عربی برمی‎گرداندند. برخی نویسندگان دورۀ اسلامی به سنت تاریخ‎نگاری مصور ساسانی اشاره کرده‎اند و برپایۀ سخن آنان، کتاب صور ملوک بنی‎ساسان را یکی از این تاریخ‎نگاری‎ها می‎دانیم. حمزۀ اصفهانی در کتاب سنی ملوک الأرض و الأنبیا، شرح ریزبینانه‎ای از نقاشی‎های این کتاب ارائه می‎دهد. اصفهانی در فراز پایانی باب نخست، آنجا که به شهریاری ساسانی می‎پردازد، نام‎های شهریاران و دو شهبانوی ساسانی را همراه با توصیف دقیق تن‎پوش‎هایشان می‎آورد. او برای توصیف جامه‎ها، پنج واژه یا گروه واژگانی را برمی‎گزیند و تمامی شلوارها و پیراهن‎ها را با هم‎نشینی یکی از این پنج‎گانه‎ها با رنگی ویژه (گاه بدون رنگ) بیان می‎کند: بِلَون؛ مُوَشَّح؛ وَشیِ بالذَّهب؛ وَشیِ مُدَنَّر؛ وَشیِ بِلَون.

این پژوهش بر دریافت صحیح این پنج گروه واژگانی برپایۀ شناخت ما از تاریخچۀ پارچه‎های دورۀ ساسانی متمرکز است.

پیوسته با  این پژوهش، اینجا را نیز ببینید.

باستان‌گرایی: شیوه‌ای بیانگر برای نوسنت‌گرایان (با نگاهی بر آثار پیشگامان جریان سقاخانه)

نویسندگان: ابوالقاسم دادور، مریم کشمیری

نشریۀ جلوۀ هنر دانشگاه الزهرا

دورۀ 9، ش 2، پاییز و زمستان 1396

صفحات 53 تا 62

قفل‎های ایرانی؛ ظهوری دیگر از هنرهای صناعی در ایران؛ پارۀ نخست

شواهدی در دست است که نشان می‎دهد در روزگاران پیشین، در بسیاری از شهرهای ایران، قفل‎سازی رواج بسیار داشته است. در دوران قدیم، هنر قفل‎سازی همانند دیگر صنایع وابسته به فلزکاری از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و به‎ویژه در دوران اسلامی، در قالب شاخه‎ای مستقل راه کمال پیموده است. در این دوران، قفل‎ها در کنار ویژگی امنیتی خود، چیزهایی نمادین و حتی مذهبی بودند که در مراسم گوناگون کاربرد می‎یافتند. برای نمونه، دخیل بستن و قفل بستن را می‎توان به یاد آورد (کسرایی، 1391). پیش از حملۀ مغول، شهرهای اصفهان، یزد، اردبیل، کرمانشاه، جهرم، همدان، بروجرد و ... از مهم‎ترین مراکز قفل‎سازی ایران بود (ابراهیمی و یزدان‎پناه، 1387: 85). امروزه از میان شهرهای برشمرده، تنها برخی چون بروجرد همچنان به ساخت قفل‎های قدیمی مشغولند. نیز از مهم‎ترین مراکز قفل‎سازی سنتی می‎توان به چالشتر (7 کیلومتری شهرکرد و کرند) اشاره کرد که در آن صنعت ساخت قفل‎های قدیمی از رونق نسبی برخوردار است (کسرایی، 1391). در ادامه پس از آشنایی با گونه‎های قفل‎های ایرانی، آن‎ها را با توجه به تزیینات و نمودهای هنری بررسی خواهیم کرد.

قفلی به شکل شیر؛ دورۀ قاجار

معرفی کتاب Voyage En Perse (سفر به ایران)؛ نوشتۀ اوژن فلاندن ( Eugene Flandin)

کتاب Voyage En Perse (سفر به ایران) یکی از سفرنامه‎های مهم در شناخت ایران ابتدای قاجار است. این کتاب که شرح سفر نویسنده در سال‎های 1839ـ1841 م. است، جزییات بسیاری دربارۀ ایران آن دوران در اختیار پژوهشگران می‎گذارد.

 
اوژن فلاندن (1809-1889)

تن پوش الکسیوس آپوکاوکوس (Alexius Apocaucos)، جلوه ای از فراگیری پارچه های ساسانی

در کنار تکه‎پارچه‎های (بیشتر ابریشمین) ساسانی که در موزه‎های جهانی و مجموعه‎های فردی نگهداری می‎شود، بافته‎های ممتاز کلیساها و پرستشگاه‎های مسیحیان اهمیتی درخور دارد. این آثار، شاهدی برای جایگاه هنری برجسته و ارزش والای اقتصادی بافته‎های شهریاری ساسانی است، پارچه‎هایی بافته از لطیف‎ترین ابریشم، آمیخته به زر و سیم.

پیوسته با نوشتار پیش رو، این پژوهش را نیز ببینید.

 

به بهانۀ چنگ ارجان؛ آرامگاه ارجان (بهبهان)

 چندی پیش، خبری تصویری دربارۀ بازسازی و بازنوازی سازی باستانی به نام چنگ ارجان منتشر شد، اما ارجان کجاست و یافته‎های باستان‎شناسی چه چیز دربارۀ آن به ما می‎گوید؟