رخدادهای فرهنگی و هنری تهران در آبان ماه 1357 به روایت مجلۀ سپید و سیاه

در بررسی دگرگونی‎های اجتماعی هنر، همواره اخبار برگزاری نمایشگاه‎ها و رویدادهای فرهنگی دهه‎های پیشین، اسنادی مهم و راه‎گشا بوده است. برپایۀ این اخبار می‎توان به ذوق هنری جامعه یا دست کم، ترویج ذوقی که سیاست‎های فرهنگی جامعه در پیش داشته است، پی برد. چنانچه، آمار استقبال از نمایشگاهی ـ هرچند حدودی و ژورنالیستی ـ در برخی از این گزارش‎ها آمده باشد، کمک بسیاری به درک فضای هنری آن دوران، پذیرش و ادراک مخاطبان هنر دارد. بر همین بنیان، گزارشی از صفحۀ مجلۀ سپید و سیاه (صفحۀ 48 و ادامه در صفحۀ 47) را در اینجا می‎آوریم که به تاریخ سوم آبان‎ماه 1357 منتشر شده است. گفتنی است، متن هر خبر از جهت محتوا و قالب نگارشی، به‎تمامی همانند نشریه است.ازاین‎رو، هیچ یک از اشکالات رسم‎الخطی یا حتی نگارشی تصحیح نشده است.

آشنایی با نظریۀ نگاه دوران (the period eye)؛ مایکل باکساندال (Michael Baxandall)

مایکل باکساندال، استاد تاریخ هنر اروپا، نخستین بار در 1972 م. دیدگاهی را دربارۀ ادراک آثار هنری سدۀ 15 ایتالیا مطرح کرد که تا به امروز از برجسته‎ترین آرای بازخوانی آثار هنری دوره‎های پیشین به شمار می‎آید. او نظریه‎اش را که به «نگاه دوران» یا «the period eye» معروف است، در کتابی با نام «Painting and Experience in Fifteenth Century Italy» شرح و گسترش داد. کتاب باکساندال در سال 2013 م. یکی از پرارجاع‎ترین منابع در پژوهش‎ها و تحقیقات دانشگاهی شناخته شد و در جایگاه «کتابی که به تاریخ هنر شکل داده است»، معرفی گردید (Shone and Stonard, 2013). گرچه در کتاب باکساندال، نظریۀ نگاه دوران، تنها بر هنر سدۀ 15 م. ایتالیا تمرکز دارد، می‎توان بی‎تردید آن را نظریه‎ای فراگیر دانست که در بازخوانی و بررسی دامنۀ گسترده‎ای از هنرها در سراسر جهان الگویی جدید و راه‎گشا به دست می‎دهد. متأسفانه در ایران کمتر به این اثر و کاربرد گستردۀ نظریۀ باکساندال پرداخته‎اند. در ادامه هرچند مختصر، با نگاه دوران و دیدگاه باکساندال آشنا خواهیم شد.