کهن‎ترین پیکرنگاشتۀ خواجه نصیرالدین طوسی؛ نقاشی ایرانی در سده‎های کهن، واقع‎نمایی یا خیال‎پردازی؟

از دیرباز همواره بر سر ماهیت نگارگری ایرانی حرف‎وسخن‎ها بوده است؛ فضای هندسی ناآشنای نگاره‎های ایرانی، رنگ‎های درخشان و پرجلای آن، الگوسازی چهره‎ها و شخصیت‎ها و ... سبب شد بسیاری هنرپژوهان ـ به‎ویژه شرق‎شناسان  ـ چنین تصور کنند که بی‎تردید نگارگران ایرانی در پی بازنمایی فضایی خیالی و دور از واقعیت این جهان بودند. تحلیل نگارگری ایرانی برپایۀ نگاه‎های صوفیانه و اشراقی حتی از چارچوب‎ها و  مبانی نگارگری ایرانی فراتر رفت و بررسی شخصیت تک‎تک هنرمندان را نیز دربرگرفت؛ ازاین‎رو، برای انسان امروز، جهان هنری ایران کهن، بیش از پیش رازآمیز و درک‎ناشدنی شد.